Sau khi Luật Hộ tịch được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 20/11/2014, UBND tỉnh ban hành 07 văn bản triển khai thực hiện như: Quyết định số 90/QĐ-UBND ngày 31/3/2015 về việc ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Hộ tịch; Quyết định số 11/2017/QĐ-UBND ngày 22/8/2017 quy định số lượng và bố trí cán bộ, công chức xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang; Quyết định số 08/2017/QĐ-UBND ngày 17/7/2017 quy định ngành đào tạo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ từng chức danh xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch số 52/KH-UBND ngày 23/6/2016 thực hiện Đề án “Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc” trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang; Kế hoạch số 68/KH-UBND ngày 15/8/2017 triển khai thực hiện Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024 trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang; Kế hoạch số 114/KH-UBND ngày 19/12/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức năm 2018; Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày 03/4/2018 triển khai, thực hiện Đề án tổng thể đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu liên quan đến quản lý dân cư trên địa bàn tỉnh năm 2018.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Tư pháp, UBND các huyện, thành phố đã kịp thời ban hành các văn bản, kế hoạch triển khai thực hiện. Toàn tỉnh đã tổ chức 32 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, bồi dưỡng nghiệp vụ, tập huấn Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành cho 2.907 người; biên soạn, cung cấp 3.502 tài liệu tuyên truyền; xây dựng và duy trì chuyên mục Hộ tịch trên Trang thông tin điện tử Sở Tư pháp; phối hợp Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Tuyên Quang xây dựng và phát sóng 01 chuyên mục tuyên truyền nội dung về Luật Hộ tịch.

Căn cứ Nghị định 43/2011/NĐ-CP ngày 13/6/2011 của Chính phủ quy định về việc cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến trên trang thông tin điện tử hoặc cổng thông tin điện tử của cơ quan nhà nước, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản triển khai thực hiện, theo đó từ năm 2017 tỉnh Tuyên Quang đã xây dựng và cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 đối với 31 thủ tục hành chính về lĩnh vực hộ tịch trên cổng Dịch vụ công trực tuyến của tỉnh Tuyên Quang tại địa chỉ: dichvucong.tuyenquang.gov.vn. Từ năm 2016 đã triển khai xây dựng và ứng dụng phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch trên địa bàn tỉnh tại 3 cấp (tỉnh, huyện, xã). Từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/10/2018, toàn tỉnh thực hiện đăng ký hộ tịch trên phần mềm 147.300 việc hộ tịch, trong đó: Sở Tư pháp thực hiện 24 việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài; UBND cấp huyện thực hiện 4.505 việc hộ tịch (Đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài: 54 trường hợp; đăng ký khai tử có yếu tố nước ngoài: 01 trường hợp; đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài: 114 đôi; đăng ký nhận cha, mẹ, con có yếu tố nước ngoài: 05 trường hợp; đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch: 2.723 trường hợp; xác định lại dân tộc: 1.580 trường hợp; ghi chú vào sổ việc hộ tịch đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài: 28 trường hợp); UBND cấp xã thực hiện 142.771 việc hộ tịch (Đăng ký khai sinh: 46.458 trường hợp; đăng ký lại khai sinh: 38.743 trường hợp; đăng ký khai tử: 13.272 trường hợp; đăng ký lại khai tử: 584 trường hợp; đăng ký kết hôn: 17.374 đôi; đăng ký lại kết hôn: 375 đôi; đăng ký thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch: 3.414 trường hợp; đăng ký nhận cha, mẹ, con: 533 trường hợp; đăng ký giám hộ: 29 trường hợp; ghi vào sổ các thay đổi hộ tịch khác: 129 trường hợp; cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân: 21.757 trường hợp; đăng ký nuôi con nuôi: 103 trường hợp)

Quá trình thực hiện ứng dụng phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch đã mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch, bảo đảm việc kết nối, cung cấp thông tin hộ tịch tại 3 cấp trên địa bàn tỉnh, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký hộ tịch không những đảm bảo thi hành một cách đồng bộ Luật Hộ tịch mà còn giúp cho cơ quan đăng ký và quản lý hộ tịch quản lý, theo dõi chặt chẽ quá trình thực thi của các cơ quan trực tiếp thực hiện, góp phần giảm thời gian giải quyết đối với hầu hết các việc hộ tịch, từ đó nâng cao hiệu quả công tác hộ tịch tại địa phương.

Nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án thực hiện liên thông các thủ tục hành chính: Đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành 02 văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố đã triển khai thực hiện Đề án có hiệu quả. Kết quả: Từ ngày 01/7/2015 đến ngày 31/10/2018, toàn tỉnh đã thực hiện 21.272 trường hợp liên thông 3 thủ tục hành chính đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi. Việc thực hiện liên thông 03 thủ tục hành chính bước đầu đã đem lại nhiều lợi ích rất thiết thực cho người dân trong việc đơn giản hoá các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết, tạo bước chuyển biến trong tình hình quản lý dân cư trên địa bàn. Đồng thời, khắc phục tình trạng trẻ em được đăng ký khai sinh nhưng chưa đăng ký thường trú và cấp thẻ BHYT, góp phần nâng cao chất lượng công tác cải cách hành chính, nâng cao trách nhiệm phục vụ nhân dân của cán bộ công chức.

Từ năm 2016 đến nay, Sở Tư pháp, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố đã tổ chức 25 cuộc thanh tra, kiểm tra về công tác đăng ký và quản lý hộ tịch tại 106 đơn vị, trong đó: Sở Tư pháp tổ chức 07 cuộc thanh tra tại 27 đơn vị, 03 cuộc kiểm tra công tác tư pháp trong đó có kiểm tra về công tác đăng ký và quản lý hộ tịch tại 09 đơn vị; Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức 15 cuộc kiểm tra công tác hộ tịch tại 70 xã, phường, thị trấn. Thông qua các cuộc thanh tra, kiểm tra đã phát hiện các tồn tại, hạn chế, sai sót trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch để kịp thời chỉ đạo, chấn chỉnh, khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả, đưa công tác hộ tịch đi vào nề nếp, đảm bảo đúng quy định.

Sau 03 năm triển khai thi hành Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành, việc giải quyết các việc hộ tịch trên địa bàn tỉnh cơ bản được tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất và đã đạt những kết quả tích cực, các sự kiện hộ tịch của cá nhân được đăng ký đầy đủ, kịp thời, chính xác; đảm bảo về trình tự, thủ tục tạo điều kiện thuận lợi cho người yêu cầu đăng ký hộ tịch. Việc lưu trữ, quản lý, sử dụng Sổ hộ tịch đảm bảo đầy đủ, đúng quy định, đáp ứng kịp thời yêu cầu cấp trích lục hộ tịch cho công dân khi có yêu cầu, đảm bảo ngày một tốt hơn quyền, nghĩa vụ đăng ký hộ tịch của cá nhân, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và xã hội.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác đăng ký và quản lý hộ tịch trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số khó khăn, tồn tại như: Một số giấy tờ hộ tịch do UBND cấp xã cấp trái quy định phải thu hồi, hủy bỏ (từ năm 2016 đến nay UBND các huyện, thành phố đã ban hành 36 Quyết định thu hồi, hủy bỏ giấy tờ hộ tịch do UBND cấp xã cấp trái quy định); một số trường hợp đăng ký hộ tịch chưa đảm bảo về thành phần hồ sơ theo quy định của pháp luật (đăng ký lại khai sinh); một số quy định của Luật Hộ tịch thiếu sự đồng bộ, thống nhất giữa quy định của Luật Hộ tịch với một số nội dung có liên quan đến Bộ luật Dân sự và Luật Nuôi con nuôi. Nguyên nhân chủ yếu của tồn tại nêu trên là do: Hiện nay toàn tỉnh còn 58/129 xã chưa bố trí đủ 02 công chức Tư pháp – Hộ tịch theo quy định; trình độ chuyên môn của một số công chức Tư pháp – Hộ tịch chưa đảm bảo đúng quy định của Luật Hộ tịch, năng lực còn hạn chế nên việc tham mưu thực hiện nhiệm vụ có lúc, có việc chưa kịp thời, hiệu quả chưa cao.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác đăng ký, quản lý hộ tịch trên địa bàn tỉnh, trong thời gian tới Sở Tư pháp, UBND cấp huyện, cấp xã tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật hộ tịch đến nhân dân, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa để nâng cao nhận thức pháp luật về hộ tịch của nhân dân; UBND cấp huyện tiếp tục quan tâm bố trí đủ công chức Tư pháp – Hộ tịch cấp xã theo quy định; hàng năm tổ chức các cuộc thanh tra, kiểm tra ở cơ sở, kịp thời phát hiện, xử lý các giấy tờ hộ tịch cấp trái quy định.

Bích Vân –Phòng Hành chính tư pháp.