Cơm tối xong, ngồi xem Ti vi, vợ chồng anh Thảo nói chuyện vui vẻ.
Anh Thảo: Cu Tít nhà mình cũng sắp vào cấp 3 rồi nhỉ, nhanh thật đấy, chẳng mấy chốc mà đi học đại học rồi.
Chị Thanh: Lớp 8 rồi, sang năm là cuối cấp, thi vào cấp 3 rồi. Mà cu Tít nhà mình học cũng ở mức độ vừa phải, em lo không biết có thi vào được trường chuyên không.
Anh Thảo: Mình biết lực học con mình, chắc không thi vào chuyên được đâu.
Chị Thanh: Nếu vào được trường chuyên, có môi trường rèn luyện, học tập tốt thì còn có cơ hội vào được trường đại học như mong muốn, chứ không thì.
Anh Thảo: Thì học trường vừa với năng lực con nhà mình thôi, hoặc là cho đi học nghề.
Chị Thanh: Không được, không thể đi học trường nghề được, mình phải có cách để con vào được trường đại học tốp đầu chứ.
Anh Thảo: Tốp đầu. Cu Tít mà vào được trường tốp đầu.
Chị Thanh: Thế thì mình mới bảo là phải tính cách.
Anh Thảo: Cách nào, em tính cách nào.
Chị Thanh: Có phải người dân tộc thiểu số thi đại học thì được cộng điểm ưu tiên đúng không.
Anh Thảo: Đúng rồi, mà anh thấy nếu thi điểm càng cao thì cộng điểm ưu tiên người dân tộc thiểu số càng ít đi. Mà cu Tít có phải người dân tộc thiểu số đâu.
Chị Thanh: Thì mình sẽ chuyển dân tộc cho con sang dân tộc thiểu số.
Anh Thảo: Chuyển thế nào được, vợ chồng mình đều dân tộc Kinh mà.
Chị Thanh: Thì mình cho đi làm con nuôi của người dân tộc thiểu số rồi chuyển dân tộc sang dân tộc của cha mẹ nuôi.
Anh Thảo: Cho làm con nuôi á.
Chị Thanh: Bác Thành, vợ bác Phú nhà mình ý, là người dân tộc thiểu số, dân tộc Sán Chay. Mình cho cu Tít làm con nuôi của bác Thành, sau đó chuyển dân tộc cu Tít sang dân tộc Sán Chay theo dân tộc của bác Thành là được.
Anh Thảo: Liệu có được không.
Chị Thanh: Thôi để mai em sang nhà cháu Liên, cháu Liên mới về làm công chức xã, phụ trách công tác tư pháp ý để hỏi xem thế nào.
Tối hôm sau, cơm nước xong chị Thanh sang nhà cháu Liên, là công chức Ủy ban nhân dân xã, đồng thời cũng là hàng xóm của chị Thanh.
Chị Thanh: Liên đấy à. Cháu đã ăn cơm chưa.
Liên: Cháu chào cô. Cháu cũng vừa ăn xong. Cô vào nhà chơi.
Chị Thanh: Cô sang chơi nhưng cũng có việc hỏi cháu tý.
Liên: Có việc gì vậy cô.
Chị Thanh: Cu Tít nhà cô ý, cô muốn cho làm con nuôi vợ chồng bác Thành (bác Thành là anh rể của cô ý).
Liên: À, cháu biết rồi. Sao cô lại cho cu Tít đi làm con nuôi. Bác Thành không có con đẻ nên cô cho cu Tít làm con nuôi à.
Chị Thanh: Bác Thành có con đẻ chứ, cô định cho cu Tít làm con nuôi trên danh nghĩa thôi, để sau khi làm con nuôi bác Thành rồi sẽ làm thủ tục chuyển dân tộc của cu Tít sang dân tộc Sán Chay của bác Thành.
Liên: Ôi cô, thế không được đâu.
Chị Thanh: Sao lại không được.
Liên: Pháp luật không cho phép xác định lại dân tộc của con từ dân tộc của cha mẹ đẻ sang dân tộc của cha mẹ nuôi đâu cô. Khoản 3 Điều 29 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về quyền xác định lại dân dộc như sau: “3. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định lại dân tộc trong trường hợp sau đây:
a) Xác định lại theo dân tộc của cha đẻ hoặc mẹ đẻ trong trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ thuộc hai dân tộc khác nhau;
b) Xác định lại theo dân tộc của cha đẻ hoặc mẹ đẻ trong trường hợp con nuôi đã xác định được cha đẻ, mẹ đẻ của mình”.
Theo quy định trên, cá nhân chỉ có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định lại dân tộc trong 02 trường hợp sau:
Thứ nhất, xác định lại theo dân tộc của cha đẻ hoặc mẹ đẻ trong trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ thuộc hai dân tộc khác nhau, nghĩa là nếu cô, chú thuộc hai dân tộc khác nhau thì cu Tít được quyền xác định dân tộc theo dân tộc của chú hoặc dân tộc của cô.
Thứ hai, xác định lại theo dân tộc của cha đẻ hoặc mẹ đẻ trong trường hợp con nuôi đã xác định được cha đẻ, mẹ đẻ của mình. Nghĩa là trường hợp một người sinh ra đã không biết bố mẹ đẻ của mình là ai, được nhận làm con nuôi và đã được lấy dân tộc theo dân tộc của cha, mẹ nuôi, nay tìm lại được cha mẹ đẻ thì được xác định lại dân tộc từ dân tộc của cha mẹ nuôi sang dân tộc của cha mẹ đẻ.
Như vậy, chỉ có hai trường hợp được xác định lại dân tộc thôi, còn trường hợp đã có dân tộc theo dân tộc của bố mẹ đẻ rồi, đi làm con nuôi của người khác thì cũng không được xác định lại dân tộc theo dân tộc của cha mẹ nuôi đâu cô.
Chị Thanh: Vậy mà cô cứ tưởng làm con nuôi của người dân tộc thiểu số thì được xác định lại dân tộc theo dân tộc của cha mẹ nuôi nên mới định cho cu Tít làm con nuôi của bác Thành để còn chuyển dân tộc, sau này đi học được ưu tiên cộng điểm và hưởng các chính sách khác nữa.
Liên: Cô tính như vậy là không được rồi. Nuôi con nuôi là nhằm xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì lợi ích tốt nhất của người được nhận làm con nuôi, bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình, chứ không phải nuôi con nuôi để được hưởng các chính sách của Nhà nước đâu cô.
Chị Thanh: Cháu nói như vậy cô hiểu rồi.
Liên: Cô biết không. Luật nuôi con nuôi còn nghiêm cấm hành vi “Lợi dụng việc làm con nuôi của thương binh, người có công với cách mạng, người thuộc dân tộc thiểu số để hưởng chế độ, chính sách ưu đãi của Nhà nước”. Cô mà làm như vậy còn là hành vi vi phạm pháp luật đấy.
Chị Thanh: May quá, biết cháu làm công tác tư pháp nên cô phải sang hỏi luôn, chứ không thì tý nữa mình lại vi phạm pháp luật. Cô cảm ơn cháu nhé, thôi cô về đây.
Liên: Vâng, cô về ạ.
Chị Thanh ra về, vừa đi vừa nghĩ, đúng là mình không thể lợi dụng chính sách của Nhà nước được, muốn con nên người, không gì hơn mà phải cho con tự trang bị kiến thức, tự đạt được mơ ước bằng chính nỗ lực và trí tuệ của mình./.
NGƯỜI BIÊN SOẠN: Vũ Thị Minh Hiền
