Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 1509/QĐ-UBND ngày 04/12/2013 về kiện toàn Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng của tỉnh. Chủ tịch Hội đồng đã ban hành Quyết định số 169/QĐ-HĐPHLN ngày 12/12/2013 kiện toàn Tổ giúp việc cho Hội đồng. Các ngành thành viên trong Hội đồng tiếp tục thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý, Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 28/12/2007 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Toà án nhân dân tối cao, triển khai thực hiện Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 04/7/2013 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng. Hội đồng đã tổ chức Hội nghị triển khai công tác năm 2013, ban hành Thông báo kết luận hội nghị và Kế hoạch số 03/KH-HĐPHLNTGPL ngày 24/01/2013 về phối hợp trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2013, xác định những nhiệm vụ chủ yếu cần tập trung thực hiện.
Các cơ quan liên quan đã thực hiện nghiêm túc quy định của Thông tư liên tịch số 10/2007 và Thông tư liên tịch số 11/2013 ngay từ giai đoạn điều tra. Việc phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tại địa phương cơ bản đã được các cơ quan tiến hành tố tụng quan tâm, chỉ đạo thực hiện thành nền nếp. Các cơ quan: Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp tiếp tục thực hiện và hướng dẫn thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý, Thông tư liên tịch số 10/2007; Thông tư liên tịch số 11/2013, cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, cấp huyện đã niêm yết công khai bảng thông tin về TGPL và hướng dẫn cho công dân thực hiện quyền được TGPL. Các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã tạo điều kiện thuận lợi cho Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư thực hiện TGPL ngay từ giai đoạn điều tra.
Quang cảnh Hội nghị tổng kết công tác phối hợp trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2013 (Ảnh: Đức Thành)
Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng cử Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư - cộng tác viên trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng. Năm 2013, đã tiếp nhận và thực hiện 83 vụ việc TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng (hình sự 72 vụ, dân sự 11 vụ) cho 98 trường hợp (nam 82, nữ 16) là người được TGPL (người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn 53; người nghèo 42; người chưa thành niên 01; người có công với cách mạng 01, người khuyết tật 01). Trong đó, trên 80% số vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng hướng dẫn công dân (có 37/83 vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng đề nghị Trung tâm cử người tham gia tố tụng, 35/83 vụ việc do người tiến hành tố tụng hướng dẫn bị can, bị cáo và các đương sự khác hoặc người thân thích của họ về các thủ tục yêu cầu TGPL và cung cấp mẫu đơn yêu cầu TGPL, địa chỉ liên lạc với Trung tâm, Chi nhánh TGPL). Trợ giúp viên pháp lý thực hiện 67/83 vụ việc (chiếm 80,7%), vụ việc do Luật sư - cộng tác viên thực hiện 16/83 vụ việc (chiếm 19,3%). Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã đáp ứng 100% yêu cầu TGPL của công dân theo đúng quy định của pháp luật. Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư thực hiện TGPL khi tham gia tố tụng đều chấp hành đúng quy định của pháp luật, chưa có trường hợp nào phải thu hồi giấy chứng nhận tham gia tố tụng. Một số vụ án Trợ giúp viên pháp lý đã đưa ra những căn cứ đề nghị trả hồ sơ để điều tra bổ sung hoặc đưa ra những tình tiết giảm nhẹ... đã được HĐXX chấp nhận. Việc tham gia tố tụng của Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư- cộng tác viên trợ giúp pháp lý đã góp phần bảo đảm đánh giá khách quan, toàn diện, đúng bản chất của vụ án và hành vi phạm tội của bị can, bị cáo để xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, đồng thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân.
Tiếp tục phát huy những kết quả đạt được và nâng cao hiệu quả công tác phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng, năm 2014 các cơ quan thành viên trong Hội đồng chỉ đạo các đơn vị trong ngành thường xuyên thông tin, phổ biến về Luật Trợ giúp pháp lý, Thông tư liên tịch số 11/2013, Quy chế của Hội đồng và các quy định pháp luật về TGPL tới người tiến hành tố tụng và nhân dân. Tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức của người dân về quyền và nghĩa vụ của công dân trong TGPL; đồng thời thực hiện thường xuyên việc trao đổi, phản ánh về chất lượng, hiệu quả tham gia tố tụng của Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư cộng tác viên TGPL, tiếp tục nâng cao trách nhiệm của những người tiến hành tố tụng trong việc hướng dẫn, giải thích cho công dân về quyền được yêu cầu TGPL, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc và nâng cao chất lượng thực hiện TGPL cho nhân dân. Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm Trợ giúp viên pháp lý và nâng cao năng lực cho người thực hiện TGPL trong việc tham gia tố tụng. Chỉ đạo Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước phối hợp với cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, cấp huyện cung cấp bảng thông tin TGPL, tài liệu tuyên truyền về Luật Trợ giúp pháp lý để nhân dân dễ tiếp cận; đồng thời thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin những văn bản pháp luật mới về công tác TGPL để các cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện đúng và đầy đủ các quy định của pháp luật./.
Lại Khoa Lâm - Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Tuyên Quang
